Podstawowe wiadomości o Oswajaniu szczura

Iwona13

Wstęp

Nie istnieje jeden określony typ szczura. Każdy osobnik ma indywidualną zdolność dostosowania się do otoczenia. Opieka nad szczurem nie może być prowadzona według instrukcji, bo w przypadku tak inteligentnych zwierząt jest to prawie niemożlwe. Właściciel i jego zwierzak muszą się razem rozwijać, podobnie jak dzieje się to w przypadku kontaktów z psami i kotami.

Podstawową zasadą w naszych kontaktach ze zwierzętami jest nasz sposób zachowania się. Każdy ruch opiekuna musi być spokojny i opanowany, musimy poruszać się jak najciszej. Zbyt głośne i gwałtowne ruchy, a także branie zwierzaka na ręce, niezależnie od tego czy ma na to ochotę, czy nie - powoduje, że będzie on stale bardzo wystraszony, często będzie uciekał i chował się, a przy naprawdę złym traktowaniu będzie dotkliwie gryzł.

Szczury urodzone w domu można bardzo wcześnie zacząć oswajać. Przy pierwszym i jedynym miocie trudno ocenić, jak zareagują szczury, dlatego kontakt z młodymi powinno się nawiązać dopiero wtedy, gdy otworzą oczy. Do tego czasu należy sprzątać wyłącznie dookoła gniazda, i to najwcześniej tydzień po porodzie. Dwutygodniowe szczurki można wziąć na krótką chwilę do ręki. Najlepiej włożyć jedna rękę do klatki, trzymać ją tam bez ruchu i pozwolić młodym na jej badanie, wspinanie się i wpełzanie pod nią. Przy okazji szczury poznają zapach właściciela i zaczynają traktować dłoń jako coś niegroźnego. Tak przyzwyczajane szczury w wieku pięciu do sześciu tygodni są już zwykle oswojone.

Jeżeli ktoś chce trzymać zarówno samce, jak i samice, nie chcąc jednak dochować się potomstwa, ma dwa wyjścia. Albo wykastruje samce i będą one razem z samicami, albo przygotuje drugą klatkę i po oddaniu większości młodych zostawi w jednej klatce samicę z córką, a w drugiej - samca z synem.

Podczas pierwszych kontaktów należy szczura głaskać po grzbiecie i głowie, pozwolić mu na krótkie wędrówki po naszych kolanach. Oswojony szczur sam wspina się na ręce swojego opiekuna, a gdy pozwolimy mu na więcej, wędruje i wspina się po nas dochodząc aż do ramion (czasem na głowę!).

Najłatwiej oczywiście jest oswoić najmłodsze szczury. Przy starszych osobnikach należy zachować więcej uwagi i ostrożności. Dorosły szczur, gdy czuje się zagrożony, potrafi naprawdę dotkliwie ugryźć (paru moich znajomych bardzo długo leczyło rany, po tym jak wsadzili do klatki szczura swoje paluchy). Dużo ostrożności wymagane jest także w kontaktach z ciężarną lub karmiącą samicą i obcymi szczurami.

UWAGA

Pamiętaj, aby nie pozwalać obcym osobą brać nagle szczura na ręce. Musi się to odbyć tylko za wyraźną zgodą szczura, bo jeżeli chce on być u kogoś na rękach, to sam mu na nie wejdzie.

Szczura możemy nauczyć, aby reagował na swoje imię lub jakiś inny dźwięk (np. gwizdanie czy cmokanie). W tym celu musimy zorientować się co najbardziej lubi jeść i zawsze przy podawaniu mu tego smakołyku, wypowiadać jego imię. Po kilku dniach takich zabiegów, szczur będzie reagował nawet, gdy nie będziemy mu dawać ulubionego pokarmu. Szczur to zwierzę mądre i inteligentne, więc nauczyć można go bardzo wielu sztuczek.

Pamiętaj, aby nie zmuszać szczura do jakiegoś typu zachowań, a te wyuczone powinien robić z dużą chęcią i radością. Każdą udaną sztuczkę nagradzamy jakimś smakołykiem (ale malutkim!).

Karmienie z ręki niestety nie sprzyja oswojeniu

Zwierzę biorąc pokarm z ręki uczy się fizycznego kontaktu z człowiekiem i po pewnym czasie pozwala się dotknąć lub pogłaskać. Oswajany tym sposobem szczur może traktować swojego właściciela wyłącznie jako "dostawcę" pożywienia i w zamian łaskawie pozwolić się głaskać. Może to rozczarować wielu posiadaczy szczurów, ale takie zachowanie wynika ze sposobu rozumowania zwierząt. Szczury nie oddają sobie pokarmu, jeden drugiemu próbuje wyrwać z pyska kawałek jedzenia. Podająca smakołyki ręka osoby karmiącej traktowana jest w związku z tym jako "współtowarzysz", któremu łatwo zabrać jedzenie. Szczury w klatce uważają tego dziwnego "szczura" za słabeusza i traktują go raczej jak automat do karmienia, a nie osobę, z którą nawiązuje się kontakt. W taki sposób tworzy się głównie materialny układ między osobą karmiącą a szczurem, który staje się coraz bardziej niecierpliwy i wymagający.

Szczur jako zwierzę zdecydowanie towarzyskie, nawiązuje bardzo często prawdziwie przyjacielski kontakt z człowiekiem. Impulsem do tego może stać się kilka pierwszych godzin spędzonych przez zwierzę w domu. Potrzebujemy do tego wyłącznie krzesła, spokojnego miejsca i przede wszystkim czasu. Zanim włożymy nowo zakupionego szczura do klatki, wyjmujemy go z pojemnika i bierzemy na kolana (powinniśmy mieć ubranie, któremu nie zaszkodzi kilka kropel moczu zdenerwowanego szczura). Siadamy na krześle bez ruchu, cały czas przemawiając spokojnym tonem. Szczury są bardzo zalęknione po transporcie i szukają jakiegoś schronienia. Gdy z dłoni zrobimy daszek tuż nad zwierzęciem, to spokojniejsze osobniki natychmiast się do niego chowają, a te bardziej nerwowe próbują ucieczki. Nie mają odwagi, aby zeskoczyć i uciec na otwartej przestrzeni i dlatego właśnie krzesło musi stać daleko od innych mebli; na kanapie czy na podłodze lękliwy szczur miałby ułatwioną ucieczkę. Jeżeli jednak szczur odważy się i zacznie schodzić w dół po nogawce, zawracamy go spokojnym ruchem dłoni. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji szczury zwykle nie usiłują gryźć! Tylko wyjątkowo bojaźliwe szczury ciągle próbują uciekać. Prawdopodobnie nie dadzą się całkiem oswoić i nigdy nie będą przyjmowały pokarmu z ręki. Taki osobnik nie sprawi nam wiele radości. Na szczęście są to sporadyczne wypadki.

Szczury uczą się, że ze strony właściciela nie grozi im żadne niebezpieczeństwo, a wręcz przeciwnie - otrzymują ochronę, ciepło ciała i kontakt. Te trzy rzeczy są dla szczurów, wyrwanych ze znajomego otoczenia lub kręgu własnej rodziny, ważniejsze od jakichkolwiek smakołyków! Szczury poznają zapach właściciela i zaczynają go kojarzyć z czymś znajomym, z bezpiecznym domem. Do tego "domu" szczury chętnie wracają, gdy już poczują się w nim swojsko (dzikie szczury też odczuwają więź z tworzonymi przez siebie budowlami).

Jeżeli ktoś chce, aby szczur reagował na dźwięk swojego imienia, musi zacząć go używać już w pierwszej fazie oswajania. Imię powinno się zwierzęciu kojarzyć z przyjemnymi doznaniami. Jednak nie wszystkie szczury reagują na swoje imię. Niektóre przybiegają, gdy zapuka się w stół lub podłogę albo zagwiżdże.

Początkowo nie należy karmić szczurów z ręki, tylko dawać im jedzenie do klatki. Szczury powinny poznać opiekuna jako przede wszystkim jako osobę, z którą nawiązuje się kontakt, a nie wyłącznie jako dostarczyciela pokarmu. Gdy zostanie już zawiązana nić porozumienia, czasami można karmić szczura z ręki. Gdy szczur nabierze pełnego zaufania do swojego właściciela, można go nosić na ramieniu, ręce lub w kieszeni kurtki. O najwyższym stopniu zażyłości z człowiekiem świadczy zachowanie szczura, który próbuje pielęgnować "sierść" swojego właściciela, np. delikatnie obgryzając i liżąc wierzch jego dłoni. To jest u szczurów dowód prawdziwej przyjaźni

--------------------------------------------------------------------------------

Tresura

O jej powodzeniu decydują - cierpliwy treser i inteligentny, chętny do nauki szczur, ale nie jest to gwarancja sukcesu. Często wielu właścicieli ma wobec swoich szczurów zbyt duże wymagania. Wprawdzie szczury są uznane za zwierzęta inteligentne, chętnie się uczące, ale przecież nie każdy osobnik posiada te cechy w równym stopniu. Podobnie jak u ludzi, istnieją geniusze i zakute łby.

Podczas tresury niezbędne jest nagradzanie szczura smakołykami, gdyż jest to jedyna możliwość pobudzenia go do działania. Można w ten sposób zachęcić go do świadomego powtórzenia przypadkowego zachowania. Jeżeli działaniu temu towarzyszy jakiś sygnał (hasło, gwizdnięcie, stukanie palcami itp.), szczur może nauczyć się, że jeśli po tym sygnale wykona określoną czynność, to zostanie nagrodzony.

UWAGA

Nie wolno stosować kar za nie wykonane sztuczki, gdyż wtedy szczur bardzo szybko odmówi współpracy.

Cała nauka może potrwać 5 minut albo całe tygodnie, w zależności od zdolności szczura z jednej strony i cierpliwości tresera z drugiej. Taką właśnie metodą małych kroków możemy nauczyć małego gryzonia wielu bardzo ciekawych sztuczek. Można jednak obyć się bez smakowitych nagród, by nauczyć wolno biegającego szczura przybiegania do właściciela. Dla oswojonego szczura nagrodą jest zwykle sama możliwość powrotu do swojego pana. Szczury, które od "niemowlęcia" miały bezpośredni kontakt z człowiekiem, były brane na ręce, przenoszone, w przyszłości jako dorosłe szczury będą w stosunku do ludzi znacznie mniej agresywne.

Zachowania szczurów

--------------------------------------------------------------------------------

Zabawy

Posiadając małego szczurka trudno nie zauważyć, że jest to stworzonko niezwykle ruchliwe i wesołe. Bardzo chętnie się bawi (szczególnie, gdy ma innych małych towarzyszy), biega wokół klatki, wspina się po niej, po drabinkach i prętach, wysoko podskakuje, wszystko musi obwąchać i wszędzie zaglądnąć.

Większa liczba maluchów nawzajem się zaczepia, potrąca, mocuje się i symuluje walkę. Jest to znakomite przygotowanie do ich dalszego życia. Podczas zabaw nabierają one sprawności fizycznej, wyrabiają refleks, zręczność, siłę i umiejętność obrony. Rodzice małych pozwalają im naprawdę na bardzo wiele.

Starsze osobniki, już dorosłe, także bardzo chętnie uczestniczą w zabawach (nie są wtedy wcale ani agresywne, ani złośliwe). Tak samo jak młode wspinają się po klatce i biegają (ale już z mniejszym zapałem i werwą).

UWAGA

Obowiązkowo należy pamiętać o wyposażeniu klatki w różnorodne urządzenia zapewniające zwierzętom gimnastykę połączoną z zabawą.

Gdy zdecydujemy się na wypuszczenie zwierząt z klatki, musimy zachować szczególną ostrożność i nie zostawiać ich bez opieki, gdy biegają swobodnie po mieszkaniu. Dotyczy to szczególnie małych szczurków, na które w naszych mieszkaniach czeka wiele niebezpieczeństw (np. kable, które lubią przegryzać).

--------------------------------------------------------------------------------

Aktywność

Aktywność przejawia się:

bieganiem

grzebaniem w ściółce

gryzieniem wszystkiego co popadnie

pożywianiem się co chwila

Szczury przejawiają dużą ruchliwość i aktywność - szczególnie nocą. W czasie dnia występują kilkugodzinne okresy aktywności, przedzielone okresami odpoczynku, kiedy zwierzęta zapadają w sen. Do snu szczury zwijają się w kłębek lub przytulają się ciasno do siebie (gdy śpią w grupach).

UWAGA

Kiedy szczur śpi lub odpoczywa nie należy go niepokoić, gdyż narusza to jego rytm życia.

--------------------------------------------------------------------------------

Bójki

Głównym zmysłem szczura jest węch, toteż zapach oznacza przynależność do określonej rodziny, grupy lub własnego terytorium. Każdy osobnik o innym zapachu traktowany może być jako intruz i zagrożenie dla rodziny lub grupy, zostaje szybko rozpoznany i odpędzony.

Między dojrzałymi samcami często dochodzi do walk. Spotkanie rozpoczyna się wzajemnym obwąchiwaniem, potem następuje demonstracja siły i wielkości (szczury stroszą sierść i odwracają się do siebie bokami), czasami to wystarcza i słabszy samiec odchodzi. Gdy dojdzie jednak do walki, zdarza się, że pokonany szczur ucieka z pola i umiera, chociaż nie odniósł żadnych poważniejszych ran w starciu.

O takich zachowaniach należy pamiętać łącząc zwierzęta pochodzące z różnych klatek i rodzin. Nie wolno wpuszczać nowego osobnika do klatki zajmowanej przez obcą mu rodzinę, której członkowie mogą go okaleczyć i w skrajnym przypadku zabić. Gdy chcemy połączyć obce zwierzęta, musimy to zrobić w nowej, nieznanej im klatce, gdzie będą bardziej zainteresowane nowym otoczeniem niż sobą nawzajem. Po pewnym czasie nabiorą podobnego zapachu i połączą się w stado.

tekst zaczerpniety ze strony [link widoczny dla zalogowanych] gold5.fm.interia.pl